Odpowiednie stanowisko dla rzepaku ozimego
Płodozmian w gospodarstwie przybiera formę kilkuletniego planu, warto ten element wykorzystać do przemyślanej strategii nawożenia. Mając na uwadze wysokie potrzeby pokarmowe rzepaku ozimego (tab. 1), niezbędne jest terminowe wykonanie podstawowych zabiegów wpływających na zasobność oraz jakość stanowiska. Zbiór roślin przedplonowych jest ostatnim momentem na korektę odczynu pH gleby, większość zabiegów nawożenia makroelementowego można połączyć z wapnowaniem. Odpowiedni sposób oraz termin zabiegów przygotowujących rolę do siewu wpłynie również na odpowiednią gospodarkę wodną w glebie.
Tabela 1. Jednostkowe pobieranie składników pokarmowych przez rzepak, kg/t plonu nasion (+ odpowiednia ilość plonu ubocznego)
| N | P2O5 | K2O | S | Ca | Mg |
|---|---|---|---|---|---|
| 60 (55-70) | 25 (20-30) | 80 (65-100) | 15 (15-20) | 50 (40-60) | 8 (5-8) |
Regulacja odczynu gleby
Odpowiednie pH gleby pozwala rzepakowi rozwijać głęboki i silny system korzeniowy zdolny do pobierania dużej ilości składników pokarmowych oraz wody. Wapnowanie jest zabiegiem, którego skuteczność jest uzależniona od ilości wody w glebie oraz odpowiedniego wyprzedzenia czasowego. Najlepszym momentem na wapnowanie w rzepaku ozimym jest zabieg wykonywany po zejściu z pola rośliny przed- przedplonowej, a więc na rok przed siewem rzepaku.
Warto więc wykorzystać rok 2023 aby odpowiednio zadbać o stanowisko pod rzepak siany w następny 2024 roku. Jeżeli zabiegu wapnowania nie udało się przeprowadzić zgodnie z zaleceniami, konieczne jest wapnowanie tuż po żniwach oraz w trakcie wegetacji rzepaku. Stosujemy nawozy pyliste oraz granulowane, zwiększając możliwość aplikacji wapnia reaktywnego do gleby oraz dla roślin.
Bardzo dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie produktu AgroSulpur w dawce około 3 t/ha, który oprócz właściwości odkwaszających dostarczać będzie roślinom rzepaku odpowiednie ilości siarki mineralnej przez cały okres wegetacji. W trakcie trwania wegetacji polecamy użycie wapna granulowanego, takiego jak Cal Bor Power zawierającego w swoim składzie szybko działający wapń oraz bor – mikroelement o największym znaczeniu w uprawie rzepaku ozimego. Na aplikację Cal Bor Power możemy wykorzystać szersze okno aplikacji, dobrym momentem będzie również moment zimowego spoczynku roślin.
Uzupełnienie makroskładników w glebie
Planując nawożenie przedsiewne należy pamiętać, że najważniejszym czynnikiem plonotwórczym jest azot. Z jednej strony jesienne nawożenie azotem trzeba wykonać racjonalnie i z umiarem, z drugiej zaś: dobrze rozwinięta plantacja rzepaku ozimego posiana w terminie, w sprzyjających warunkach klimatyczno-glebowych potrafi jesienią pobrać ok. 80-100 kg N/ha!
Fosfor – makroskładnik odpowiedzialny za przemiany energetyczne wewnątrz rośliny oraz w sposób synergistyczny z magnezem wpływa na rozbudowywanie systemu korzeniowego. Fosfor aplikujemy w taki sposób, aby znalazł się w profilu glebowym głęboko (rzepak ozimy bardzo dobrze pobiera fosfor zlokalizowany na głębokości 30-60 cm). Kolejnym idealnie wpisującym się w potrzeby rzepaku jest nawóz NP(S) – mieszanina azotu, fosforu oraz siarki. Przygotowaliśmy dla Państwa dwa warianty ze zróżnicowanym stosunkiem N:P:S wraz z opcją wzbogaconą o cynk. Dzięki zróżnicowanej zawartości fosforu w produktach NP(S), z łatwością wybierzemy produkt dostosowany do potrzeb w oparciu o zasobność gleby. Fosfor przemieszcza się w glebie bardzo powoli, skuteczność zabiegów wykonywanych na powierzchni gleby uzależniona jest od ilości opadów. Głębsza aplikacja nawozów mineralnych jest skuteczniejsza z uwagi na ilość wody w profilu glebowym oraz bliskie sąsiedztwo korzeni roślin. Fosforu nie aplikujemy równocześnie z zabiegami wapnowania, zalecana jest odpowiednia przerwa (np.: wapnowanie → kultywator ścierniskowy → 1-2 tygodnie przerwy nawożenie fosforem → orka/siew/głębokie zabiegi spulchniające/siew bezpośredni/itd.) Należy pamiętać, że lepszemu pobieraniu fosforu sprzyja dobra zasobność gleby w magnez, potas i jon amonowy. Ponadto odpowiednia zawartość fosforu w glebie pozytywnie wpływa na aktywność mikroorganizmów glebowych. Roślina już od początku wegetacji powinna być odpowiednio zaopatrzona w fosfor, dlatego całe nawożenie fosforem zaleca się stosować przedsiewnie.
Potas – kontroluje gospodarkę wodną rośliny, wpływa na efektywne wykorzystanie każdego zastosowanego kilograma azotu, odpowiada za transport w roślinie, przygotowuje roślinę do spoczynku zimowego ograniczając możliwość uszkodzeń mrozowych czy wysmoleń. Potas aplikujemy w okresie przedsiewnym rzepaku ozimego, przed głęboką uprawą, tylko gleby lekkie są wskazaniem do dzielenia dawki potasu na jesienną 60-70% i wiosenną 30-40%. Potas jest strukturotwórczy oraz wpływa pozytywnie na ilość i sposób magazynowania wody w glebie, zwiększając jej dostępność dla roślin. Potas znajdziecie Państwo w nawozach takich jak: PK PLUS Power, Suprofos 5 Power, Korn Kali. Rośliny wymagają wysokich oraz bardzo wysokich zasobności w ten składnik, bieżące nawożenie pokrywa tylko część potrzeb pokarmowych. Dla rzepaku można zastosować również niestandardowe rozwiązanie przy aplikacji potasu. Zaleca się zwiększone nawożenie potasem (około 150% potrzeb – koniecznie przedsiewnie), niż wynikałoby to z zapotrzebowania na plon nasion, rośliny kolejne w płodozmianie po rzepaku ozimym nawozimy zmniejszonymi dawkami potasu. Takie „luksusowe” zaopatrzenie w potas rzepaku ozimego zostało wielokrotnie sprawdzone i wpływa pozytywnie na plon rzepaku ozimego – szczególnie w przypadku występowania niekorzystnych układów pogodowych (okresowe niedobory wody, susze, wysokie temperatury).
Magnez – jest budulcem cząsteczki chlorofilu, niezbędnego do przeprowadzenia procesu fotosyntezy. Magnez bierze aktywny udział w transporcie asymilatów, wspólnie z fosforem wpływa stymulująco na system korzeniowy. Magnez łatwo podlega wymyciu w głębsze warstwy gleby, dlatego powinien być stosowany regularnie, ale za to w mniejszych dawkach. W przypadku niskiej zasobności gleby w magnez, nawożenie należy wykonać przed siewem lub po wschodach rzepaku jesienią (ok. 15-25 kg/ha MgO), a na wiosnę przeprowadzić nawożenie uzupełniające.
Siarka i wapń – siarka wpływa na pobieranie azotu mineralnego oraz jest budulcem aminokwasów. W okresie jesiennego wzrostu rzepak pobiera około 15-20 kg S/ha. Siarka jest łatwo wymywana z gleby, dlatego konieczne jest stałe jej dostarczanie w nawozach mineralnych. Niedobór 1 kg siarki uniemożliwia wykorzystanie 10 kg N (niektóre źródła podają 15 kg N). W wielu z powyższych rekomendowanych nawozów znajdziecie Państwo siarkę – makroskładnik niezbędny do efektywnego gospodarowania azotem. Wapń jest podstawowym składnikiem używanym do odkwaszania a więc regulacji bilansu jonowego w glebie, wapń jest budulcem ścian komórkowych roślin oraz wpływa na pobranie azotu z gleby.
Nawozy naturalne oraz gospodarka resztkami pożniwnymi
Wykonując plan nawożenia rzepaku ozimego nie można pominąć składników pokarmowych dostarczonych w formie nawozów naturalnych oraz resztek pożniwnych. Tempo uwalniania składników pokarmowych zależy od zastosowanego nawozu oraz jego składu. Również resztki pożniwne poszczególnych roślin mogą długo zalegać w glebie, aby zmaksymalizować podaż składników pokarmowych z resztek pożniwnych należy zastosować Baktokompleks.
